Эхэ дэлхэйhээ алас саадада Тугэс баясхаланта тэнгэриин орон байхые туhоолэнэ. Тэндэ Майдари бурхан заларха гэрэл туяарhан ундэр оройто ордон харша болон арюун номой хурдые эрьюулэхэ сэнгэлэй хуреэлэн бии. Тансаг гайхамшагта эрдэнинуудэй согсолол, хусэлые хангагша галбарбаасан модон арюун бадма удбала сэсэгуудэй анхилма найман гэшуутэ аршаан, уhата гол мурэнэй урасхалта тэрэ гайхамшагта ороной дунда уужам ехэ эрдэниин сэнтиидэ лагшан найраг туяарhан Майдари бурхан заларжа байна. Тэрэнэй оршон тойрондо уй тумэн бодисатванар номын хуримаар сэнгэжэ байна.

Агшан зуура ниидэн дуулижэ Тугэс баясхаланта ороноо ошоhоноор оорыгоо туhоолэ. Тэрэ ороноо эли тодо узэжэ мэдэржэ илангаяа Майдари бурханиие хаража, эсрун ирагуу эгэшэгээр бэлигэй саадада хурэхэ ном айлдажа байхыень сонсон баяр бахадал, бэшэрэл зурхэ сэдьхэлыетнай эзэмдэнэ. Уламаар Майдари бурханай зурхэн тушаа анхаралаа хандуула. Тэрээнэй зурхэн тушаа улзы утаhан гэрэлэй туяада Богдо лама хоёр шабитай хамта сагаан уулэ хулэглэн заларжа байна. Амин зурхэнэй багшаа хараад, сэдьхэл ехээр долгилон, дээдэ арюудхал тугэс уйлэ эрдэмые hанан дурдажа саглашагуй бэшэрэлээрээ уншана.

Тугэс баясхаланта тэнгэриин

Арюун этигэлэй зурхэнhээ

 Улэмжэ бухэниие мэдэгшэ

Номай хаан Сумадигирди

Шэнэхэн тарагай согсо шэнги

Сагаан уулэнэй узууртэ

Шэлдэг хубуудтэй хамта

Эндэ морилон соерхо.

Энэ уедэ Майдари бурханай зурхэнhээ сагаан уулэ хубэлзэн худэлжэ, уламаар тэрээниие хулэглэн ,Богдо лама шабинартай хамта сэхэ урда заларан ерэнэ. Хубэн сагаан уулэнэй дунда хэсэгынь бага зэргэ ундэрлиг байгаад, уулэнэй узуур мушхаран нарижаhаар Богдо ламын зурхэндэ холбогдоhон байна. Энэ сагаан уулэнь Богдо ламын арюун сагаан энэрэл уйлые тэмдэглэхэ тэдыугы ,тэрээниие бэшэрэн шутэгшэд боди сэдьхэлэй шэгээр зурхоо ургэлжэ дэбтээжэ байхын шухалые hануулжа бай.

Богдо ламые иимэ Майдари бурханай зурхэнhээ залахын ушарынь.

 Энэ уедэ Богдо Зонхова Жамбалнинбу нэрэтэ бодисатвын дуроор Тугэс баясхаланта тэнгэриин орондо заларжа байхааhаа гадна мун бисалгагша хун оороо хойто турэлдоо Тугэс баясхаланта орондо турэхэ бэлгэ дэмбэрэлэй уудэнhээ, баhа ерээдуй сагта Майдари бурханай шажантай ушаран золгохо юроолоор иигэжэ бисалгадаг. Богдо лама оороо оюун бэлигэй Манжушри бурхан, шадар шаби Жалцабжэнь энэрэл нигуулэслэлэй Жанрайсиг бурхан, шадар шаби Хайдубжэнь хусэ шадалай Очирваани бурханиие тулоолнэ.      Мун бурхан багшаар жэшээлбэл Богдо лама оороо Бурхан багша Шагжамууни. Хоер шабинь Бурхан багшын шадар шаби Шарибу ба Моголжибу хоерые тулоолжэ  байгаа юм.

Богдо ламын  бэеын сагаан унгэдэ улаан туяа шэнгэhэниинь арга бэлигэй нэгэдэмэл шанарые тэмдэглэнэ. Номой хурдын чагжаае узуулхэдээ баруун мутарай альгые наашаа харуулhанинь эшын ном ба зуб мэдэлгые эзэмшэхэ, зуун мутарай альгые дотогшо харуулhанинь бутээлэй ном ба зуб бисалгалые эзэмшэхын удха юм.

Хоер мутарай эрхы долеобор хургануудhаа hалаалhан удбала сэсэгэй дээрэхи hэлмэнь хооhон шанарай бэлиг ухаан, боти сударынь бэлигые эзэмшэхэ арга талые тэмдэглэнэ. Таалал сэдьхэлынь нигуулэслэлээр дуурэн тула нюур шарайдань энеэбхил тодорhон байна. Гэлугба ба тугэс буянта ёhонай узэл онол тэмсэлдэгшэугы тула, алтан титим малгайн оройнь шобхо ундэр байна. Гурбан  зуйлэй ёhо суртал арюун байхые тэмдэглэhэн номой гурбан  хубсаhые умдэжэ унэмлэхы ба урбалтагуй мун шанарта тугэс гэгээрэлые элидхэhэн ошор забилгаа hуудалаар заларжа байна. Орон сагай бухы гэгээрhэн багшанарай мун шанар, илангаяа оорын бодита амин зурхэнэй багшын мун шанар Богдо ламын дуроор урдамни узэгдэжэ байна гэдэгые hанахань гуру йогын бисалгалай гол ундэhэлэл юм. Жэшээлбэл Далай ламые эрхимлэн шутэдэг хун энэ бисалгалда Богдо ламада Далай багшамни шэнгээсэтэй гэжэ бодохо ба угы болбол Богдо ламын шарайе дурсэлэн бодоходоо Далай ламаар орлуулан бисалгажа болоно.

Долоон гэшуутэ ургэл

1. Бата оршол ургэхэнь

Урда агаарта сэнтий

Бадма сэсэг, hара мандал дээрэ

Уршоол найраар энеэбхилэн

Арюун дээдэ багшамни

Унэн hузэгтэ сэдьхэлэй

Буяанай охи таряаланда

Улэмжэ гэгээрэлые дэлгэруулэн

Бум галабаар оршоно .

Иигэжэ угуулэхэ уедэ оорын урда хуряаhан арюудхал буянай хотоло суглаан бугэдэ найман арсалан тулаhан эрдэниин шэрээ тэрээн дээрэ бадма  сэсэг, наран hаран олбог болон хубиржа, зурхэнhээшни сасаран гараа гэжэ бодоно. Эрдэниин табсангынь гол хэсэгынь ундэрлиг байна. Энэ hуудалда hуужа, бэлигэй гэгээгээр оршолон дахинаа гэрэлтуулэн, илангаяа минии нугэл буртагыеа арюудхажа, буянай суглааниие хуряаха шутээн болон заларжа хайрла гэhэн шэн сэдьхэлэй гуйлтаар Богдо лама шабинатай хамта баясангы байдалаар hуугаа гэжэ туhоолэ. Бата оршол эхиндэ ургэхын ушарынь.

Судар, тарни холбоhон шажанай шэмэ  уни удаан мандан дэлгэрхын тулада тэрээнээй гун нарин удха убадисые заагша багшанар улмы бата залархань нэн шухала.

Тэрээнhээ гадна бата оршол ургэhэнээр багшын лагшан зарлиг , таалалда харшалhан алибаа алдуу нугэлые заhадаг юм. Эндэ дурдаhан арюун дээдэ багша ба Богдо лама гэдэгые тубэдоорынь Жэ-зун лама гэдэг. Энэ 3 угынь дотоодо  хугжэлэй 3 уе шата (бага дунда ехэ турэлтэнэй зам) абаралай 3 Эрдэни (Бурхан ном хувараг) Бурханлиг  оршохынь 3дурэ (унэмлэхуй дурэ, тугэс жаргаланта дурэ, хубилгаан дурые) тусбури тэмдэглэдэг.

2. Мургэл

Тургэнээр агуу ехэ бэлигынь

Оршохын саадые болгооhон

hайтар номнолай зарлигынь

хубитанай hонорые  шэмэглэhэн

hаруул гэгээн дурыень

алдарай согоор туярhан

hанаха сонсохо узэхын

Удха тугэлдэртэ мургэмэй

Иигэжэ угуулэхэ уедэ оорынь бэеэ орон юртэмсын хумхиин тооhоной тоогоор хубилгаад ,тэрэ бухы бэерээ hугэдэн мургэжэ байна гэжэ туhоолэ. Энэ бол бэеын мургэл. Угуулэн байха магтаал уншалгашни Эсрэн  тэнгэриин мэтэ ирагуу эгэшэгээр огторгой дуурэн магтажа байхые туhоолэ. Энэнь хэлэнэй мургэл юм. Богдо ламын гайхамшагта алдар суу, аша уршоолые hанан, hузэгэй нелбоhо унагаан бэшэрэ. Энэнь сэдьхэлэй мургэл болоно. Энээниие нэгэ доро угы болобол дараалуулан бисалгажа, баhа бисалгалай удха, сэдьхэлдээ бурин тугэс тодортолоо уншалгаа дахин дабтан уншажа болохо юм. Энэ заршамые  бисалгалай бусад хэсэгтэшье баримталабал урэ дунтэй. Уншалгада эхилээд таалал ба сэдьхэл оюуниие дараань зарлиг ба хэлэнэй уйлые , hуулдэнь лагшан ба бэеын дурые магтана энэ бол Богдо ламынь адислал шабинартаа орохо дараалал юм. Гуру йогын бисалгалай урэ дунда нэн туруундэ таалалай адислал ороhоноор эрдэм ухаанда нэбтэрхэй болохо, оуюн бэлигэй эрщэ хусэ нэмэгдэдэг. Уламаар зарлигай адислал ороhоноор  hургаха ном  хаялсаха, бутээл хэхэ хэлэнэй урэ сэсэгые олодог. Эсэстэнь лагшан дурын адислал шэнгэхэдэ шарай зуhэ тунгалаг гэгээн болохо зэргээр, бэедэ ооршэлэлтэ гарадаг.

Мургэлэй уншалга уншаха уедэ альгаа хабсарха ба дундаа хунды зайтай байдагынь Бурханай шажанай онсолигые харуулдаг. Энэнь юумэнэй узэгдэлэй хооhон шанарые тэмдэглэнэ. Бэлиг  барамидын еhоор зуун гарынь бэлигэй суглаан , тэрээндэ дулдыдаhан унэмлэхуй номой дурые тэмдэглэнэ. Баруун гарынь буянай суглаан, тэрээндэ  дулдыдаhан Бурхан дурсэтэ бэеэ тэмдэглэнэ. Альга хабсарhан  . бэлигэй дээдэ нэгэдэлые тэмдэглэнэ. Нюуса тарниинь еhоор баруун талынь уусхэлэй йога, зуун талань тугэсхэлэй йогые , угы болобол баруун гарай табан хурган ундэhэн табан хии эршэмые , зуун гарай табан хурганиинь гэшуун табан хии эршэмые тэмдэглэжэ, альга хабсарhанаар ундэhэн болон гэшуун хий эршэм бугэдэ зурхэндэ сугларжа хослон орохо дээдэ эди шэдие элирхэйлдэг. Мун альгаа оройн хэсэгтэ хабсархань Бурханай лагшан эбдэршэгуй ошорые, хоолойдо хабсархань зарлиг эбдэршэгуй ошорые, зурхэн тушаа хабсархань таалал эбдэршэгуй ошорые тус тус  тэмдэглэнэ.

Мургэл хэхэнь омог дээрэнгуй зангын номогодхол болодог тэдыгуй улэмжэ ехэ буян хуряаха зан уйлэ юм. Сударта угуулэhэнээр, мургэл хэхэдээ бэерээ дараhан газарай тооhоной тоотой Загравардиин хаан заяагаа олохо буян хуряадаг гэнэ.

3. Тахил ургэхэнь

Арюун табиг уhан

Унгэ тансаг сэсэгууд

Анхилама хужэ зула

Унэртэ уhа тэргуутэн

Али бэлдэжэ, хубилгаhан

Тахилай уулэн далайе

Агуу буянай орон

Танай баясалда зорюулнаб

Иигэжэ угуулэхэ сагта, найман эрдэм тугэс аршаан, дурбэн зуйл тахил ,   бадма сэсэг  гэхэ мэтэ арюун сэсэг сэсэрлиг зэргэ шухала табан тахил , хусэлэй табан эрдэмэй тахил, улзытэ найман тахил зэргэ эд улгын тансаг hайхан бухэн буридэhэн гадаада тахил. Табан мяхан , табан аршаниие тарниин хусоор арюуджаха аршаанда урбуулжа арьбижуулhан дотоодо тахил зурхэнэй оронhоо бадма сэсэгтэ зэргэ дурбэн ухин тэнгэриие сасаруулан гаргажа, ургэhэнээр Богдо ламын зурхэндэ заларагша Очирдара бурханай эхэ дагинида шэнгэхэдэ эсэгэ эхэ бурхад амгалан хооhонай бэлгэ бэлигэй сэнгэлээр сэнгэжэ байхые бисалгаhан нюуса тахил. 

Тахилай орон, тахил ургэгшэ, тахилай эд зуйлнууд энэ гурбуулаа унэмлэхуй агаарта илгалгуй нэгэмэдэл гэhэн гун удхые бисалгаhан хооhон шанарай тахилые тус тус ургэжэ байна гэжэ бисалгана. Уншалгада гадаада тахилые шууд хэлэжэ, дотоодо тахил, нюуса болон хооhон шанарай тахилые далда угуулэнэ. Тахил ургэхэнь харамша умсэрхэхэ муу сэдьхэлэй даруулга болодог. Сударта угуулэхэдэ тахилынь эд  бараанда бэшэ шэн сэдьхэлдэл тушэглэнэ гэдэгые  дахин hануулна.

1. Хилэнсэгые наманшалхань

Оршолон эхилэл угы сагhаа

Бэеэ, хэлэ.сэдьхэлээр

Олиггуй нугэл хилэнсэ

Хирэ шэнээ хуряаhан

Онсолжо гурбан сахилда

• hан гэм бухэнээ

шэн зурхэнэй гэмшэлээр

тус тус  наманшаламой.

Иигэжэ угуулэхэ уедэ дурбэн хусын наманшалалые хэжэ байна гэжэ бодохо хэрэгтэй. Дурбэн хусэ тугэс буридэбэл ямарбаа нугэлэй буртагые арюудхаха шадалтай гэжэ узэдэг. Абаралай орондо хандан зальбаржа байгаань шутээнэй хусэн болоно. Оорын урда хэhэн нугэлоо гэмшэн харуууhалжа, байхадаа хашаран  наманшалха сэдьхэлэй хусэн болоно. Наманшалалай уншалгань юрэндэг ба даруулгын хусэн болоно. Дахин гэм алдуу хэхэ угы гэhэн сэдьхэлэй бата тангаригынь гэмhээ бусаха ба сахил боомтын хусэн болоно. Наманшалал хэхэнь уур, шунал, мунхаг гурба хорые даража, бэеэ сэдьхэлээ арюудхаха хамагай шэлдэг арга юм.

Энэ уншалгада гурба сахилые онсолон дурдана. Гадаада сахил ба пратимокшын сахил, дотоодо сахил ба бодисатвын сахил, нюусын сахил ба тарни еhонай тангаригынь нэгэ нэгэндэ дулдыдан шэнгэжэ бэеэ хэлэ сэдьхэлэй уйлэ уйлэдэл бухэн арюун ба удха тугэлдэр байха ундэhэн болодог энэ гурбан сахилай нарин шутэлсээе тугэс буянта гелугба уламжалалда маша эрхимлэдэг тула иигэжэ дурдан hануулhан байна.

2. Даган баясахань

Энэ зэбуун сагта

Сонсохо, бисалгахада шамдажа

Эндуу найман хандалгагуй

Сулоо ушаралые ашаглаха

Эрхим ульгэр жэшээ

Улэмжэ агуу тула

Эгнэгтэ сэдьхэлэй гунhоо

Даган баясамой бидэ.

Энэ уншалгые уншаха уедэ Богдо ламын лагшан, зарлиг, таалалай уйлэ зохеол тэрэ энэ нэгэ хунэй турэлдэ гэгээрэлэй hургаал номнолые туйлдань хурэтэр судалжа, уламаар бисалган хэрэгжуулжэ, бусадта  дэлгэруулхэ аминша узэлдэ   агшан тэдышье хутэлэгдоогуйе hанан, унэн голhоо бэшэржэ,  жэшээ болгоhон баяр бахадалые сээжэ дуурэн орьёлуулха.

Зэбуун саг гэдэгые суб  гэнэ. Суб гэhэн угэнь шаара шапхаруу гэhэн удхатай. Дотоодо сэдьхэлэй муу муухай буртагые нисванисай суб гэдэг. Энэнь саашалаад зуб бурууе илгаха, нугэл буяниие шуухэ шадабари угы оюунай хооhорол болохонь узэлэй суб юм. Иигэжэ элуур hаруул ухаагаа гээhэн  хуниие амитанай суб гэнэ. Тиимэ хун, нугэлтэ уйлээр оорын hайн hайхан буян хэшэг, наhан худхаа hуйдхэхэ жаматай тула тиигэжэ заяандаа суб hуухые наhанай ба заяанай суб гэнэ. Иимэ байдал нийтэлиг узэгдэл боложо хабтагайрhан байдалые саг уеын (нийтэмэй гэжэшье болоно) суб гэдэг. Тиимэ болохоор зэбуун сагынь ямар нэгэ жама еhонай ба байгаалиhаа заяаhан уларил бэшэ, харин хун зонай ухаанай хугжэл зэргэhээ шууд хамааралтай болохые сударта онсолон хэлэнэ. Энээндэ абтахаугы байха арга замынь арюудхал гэгээрэлhээ оорэ юушье бэшэ. Юрэдоо хун гэдэг амитан гэгээрэхэ бурин боломжо шадалтай. Энэ боломжые ном сударта сулоо ушарал гэжэ томьёлодог. Гансахан энэ боломжо хэр зэргэ бурин дуурэн ашаглаха гэдэг лэ асуудал бии.

Тэрэ бол багшатайгаа ушаржа амидаралай удхые зуб ойлгожо, гэгээрэлэй hургаалые судалхаhаа эхилнэ. Энэ уе шатые дээрэхи уншалгада «соносохо» (арюун hургаал соносохо) гэдэг угоор узуулнэ. Уламаар оложо абаhан мэдэлгээ бодито Арюудхал болгохонь «бисалгаха» гэдэг угоор элиржэ байна. Дотоодо хугжэлэй иимэ замда hаад болодог сэдьхэлэй хусэн зуйлынь амидаралай хандаха буруу найман хандалгада багтадаг. Тэдэниинь ашаг олзо, алдар хундэ, магтаал hайшал, зугаа сэнгэлдэ баясан хоорсэглэхэ, мун энэ дурбэн эсэргуу тохеолдохо ядарха ябадал юм. Иимэ муу сэдьхэлhээ холодожо, гэгээрэлэй замаар ябаха ухаан, дээрэхи зальбаралhаа ундаржа

байна. Даган баясахын урэ дунгынь бусадай hайн hайханиие хулеэн зубшооржэ шададаг угы атаа жутоошэ зан арилгахада оршоно.

6. hургаал хусэхэнь

   Абаралта дээдэ багшамни

   унэмлэхуй номай агаарта

   арюун энэрэл бэлигэй

    уулэнуудэй суглааниие суглуулжа

   абьяас бэлигтэнь нийсулжэ

   шаби нарай газар дэлхэйдэ

   агуу гун номой хурые буулган соерхо.

Эндэ дурдаhан агуу гун гэhэн угын удхань бэлиг барамидын еhоор агуу гэдэгынь Энэрэл хайра еhо журамые элидхэдэг. Гун гэдэгынь юумэн узэгдэлэй мун шанарые таниха бэлиг ухаание тулоолдэг. Нюуса тарниин доодо шатада бэлгэ тэмдэгтэ йогые «Агуу», бэлгэ тэмдэгhээ хэтыйдэhэн йогые гун гэдэг тодорхойлолтодо хамаруулна. Харин нюуса тарнийн дээдэ йогын hургаалда уусхэлэй йогын хубида амгалан хооhон нэгэдэмэл бэлгэ бэлигын саадада удхань «гун», наада узэгдэлдэ элирэхэ бурхадай хото мандалые бужил сэнгэлынь «Агуу». Тугэсхэлэй йогын хубида тодо гэрэлэй бэлгэ бэлигые «гун» гэжэ, эльбын бэеэые «Агуу» гэжэ томьёлоно. Тиимэ болохоор агуу гун ном гэдэгтэ ехэ хулгэнэй судар, тарниин hургаал булта багтана.

Иимэ ном hургаал айлдахые хусэн зальбархада Богдо лама баясан таалаха байдалаар зубшооржэ байна гэжэ туhоолэ.

Ном hургаал хусэхэнь арюун номые хундэлхэ угы нугэлые арилгажа, оюун бэлигэй гэгээ нэмэхэ ундэhэн болодог.

3. Буянаа зорюулхань

Ямарбаа хуряаhан энэ буянаа би

 имагта шажан амитанда

8.  айн hайханиие бутээе.

илангаяа Богдо лама Сумадигирдиин

• hанай шажанай шэмэ

мунхэдоо мандаха болтогой.

Энэ бисалгалаар хуряаhан   буян тэдыгуй оортоо болон бусадта байhан буянай суглаан бухэниие шажан ба гэгээрэлэй hургаалые эзэмшэн дэлгэруулхэдэ зорюулжа байна. Тэрэ тэдыдэ Богдо ламын  hургаалаар оороо болон бусад бухы хунууд ябажа тугэс гэгээрэлдэ хурэхэ хусэл юроолоо элирхэйлнэ. Шажанай охи шэмэ гэдэгынь Бурхан багшын айлдаhан hургаал номлол бухэнэй шэмэ дээжэ согсолhон гэлугба ба шара малгайтанай еhые онсолhон байна.

Буянаа иигэжэ зорюулхын ушар алибаа зуб буруу уйлын гол тодорхойлогшо хусэнь hанаа hэдэл, хусэл эрмэлзэлынь болодог оороор хэлэбэл, hайн hайхан хусэл эрмэлзэлээр хэhэн уйлые буян, муу зорилгоор хэhэн уйлые нугэл гэжэ ойлгожо болоно. Тиигэбэл эерэг хусэл эрмэлзэлэй дээдэ орьёлынь бусадай hайн hайханай тулоо оорыгоо зорюулhан, тиигэхэдээ гэгээрэлэй узэл hанаагай эшэ ундэhэ болгоhон сэдьхэл юм. Энэ зорилгые шажан, амитанда гэhэн холбоо угээр элирхэйлнэ. Тодоруулбал шажан гэдэг угэ гэгээрэлэй hургаал ба зам мурые, харин амитан гэдэгынь энэ замаар ябаха ушартай хун турэлтэн, саашалаад хамаг амитаниие элидхэжэ байна. Буянаа эрхим дээдэ зорилгодо зорюулhанаар тэрэниие улам баяжуулха, гэгээрэлэй урэ болгожо хубилгадаг.

Просмотров: 79

«Убадис угэлигын хаан» гэхэ уни эртэнэй сударта бурхан багшын иимэ зугнэл бии. «Муноо намда сагаан болор эрхи ургэжэ, боди сэдьхэл уусхэгшэ та ерээдуйн адаг сагта hарлагта ууланудай орондо, Буянта нэрэтэй хиидые байгуулха, сайн оюута гэхэ алдартай болохо». Энэ бол Богдо Зонхавын гайхамшагта уйлэнуудэй талаар эртэнэй сударнууд байдаг, олон зугнэлэй нэгэн.

Тэрэ олон галаб урда гэгээрhэн болобошье, эгэл хунуудэй узэгдэлдэ нийсуулжэ , хуварагай дуроор Бурханай шажанай саг уеын хирэ тооhонhонь hалгажа, оюун ухаанай бодисатва Манжушриин агуу ехээр урда хэншье бурин тугэс нээжэ шадаагуй, эртэнэй мэргэдэй гун удхата hургаалые тайлажа,гэгээрэлэй замые тодоруулан тугэс буянта хийдые байгуулhанаар гэлугба уламжалые ундэhэлоо. Тэрэ болбол хоердахи Бурхан багша юм. Номай хаан тэрээниие амин зурхэнэй багша болгон, дээдэлэгшэ шабиин шэн зурхэнэй зальбарал, бисалгалай охи шэмынь hонорто дамжаhан убадис ба Манжушри бурханhаа соерхоhон гуру йогын энэ уншалга бэлэй.

Просмотров: 87

Орон байраа сэбэрлэн арюудхажа, Богдо лама болон шабинарай хурэг дурые залажа тахил ургэлые табина. «Буритаhан тоhон хагдарhан набша бэшэ али  hайн hайхан эд эдеэнэй дээжээр тахил ургэ. Гэхэдээ эдэй  хубида бусадые гайхуулха мэтын хуурамша hанаа hэдэл байжа болохогуй» гэжэ сударта анхаруулна. Бисалгагша хун оороо угаал уйлэдэжэ, сэбэр хубсалаад йогын hуудалаар hууха хэрэгтэй. Сэдьхэлээ маша тайбан, тунгалаг болгоод абаралай орониие тодоруулан бисалгаха. Оорын урда огторгойдо дэлгэмэл уужам бадма сэсэгэй хуйhэндэ амин зурхэнэй багшын мун шанарта Богдо Зонхова хоер шабитай хамта заларжа байна. Богдо лама гэгээрэлэй замые заагша тула бурхан Эрдэни, тэрэниие унэндэ хургэhэн      ном Эрдэни хоер шабинь гэгээрэлэй замда нухэр болохо хубараг Эрдэни юм.

Богдо ламын арюун тунгалаг бэеэ  бухэлидоо Идам бурхадай суглаан бэлгэ бэлигэй Догшид заларха орон байна. Иимэ абаралай орон бухэнэй хуряангы мун шанар гэжэ этигэл унэмшэл тугэс узэхынь бугэдэ хуряангы шандамани гэдэг бисалгалай еhон юм.

Тиигээд оорын оршон тойрондо оорын дутын хунууд, хун турэлтэн булта саашалаад эхэ болоhонь хамаг амитан сугларжа hууhан гэжэ бодоно.

Иимэ байдал дунда оршолонгой жама ёhые хэсэг зуура эрьесуулэнэ.  Хэзээ ухэхыешье мэдэхэ угы, амидаларай дэмы жэжэ юумэндэ хулигдэжэ ябаhаар юушье танижа мэдэхэ угы, юушье оложо абалгуй энэ амидаралhаа нугэл буртаг лэ ганзагалан бусаха гэжэ айжа, алас холын замда хамагай ойро дутэ, хамагай этигэл найдабарита  тушэгни Гурбан Эрдэни бэлэй.

  Оорыгоо болоод эхэ болоhон хамаг амитаниие хулигдэhэнhээ сулоолжэ, мунхарал зоболонhоо гэтэлгэжэ хайрла гэжэ шэн зурхэнhоо абарал эрихэнь. Би болон огторгой сасуу эхэ болоhон хамаг амитан энэ сагhаа хэзээ гэгээрэхэ хурэтэр, сог жабхаланта багша дээдэнуудтэ этигэнэб. Гурбан зуйл юртэмсын агуу ехэ номой хаан Зонхово абаралай ороной суглаанда этигэнэб. Иигэжэ олон удаа зальбарха зуура абаралай оронhоо аршаанай урадхал буун арюудхажа байхые туhоолэхэнь шухала. Энэ боди сэдьхэл, саглашаугы дурбэ, сэдьхэлэй бисалгалые Этигэл сударай адли хэнэ. Энэрэл нигуулэслэлэй маша хусэтэй мэдэрэмжые оортоо уусхэжэ иигэжэ тангариглана.

Эхэ болоhон хамаг амитанай туhын

Тулада эгууридэ дээдэ гэгээрэлдэ

Утэр тургэн хурэхэб.

Эхэ болоhон хамаг амитание

Зоболонhоо гэтэлгэжэ улэмжын амар

Амгаланта бурханай хутагые

Муноо хургэе.

Тэрэнэй тулоо би гун удхата

Гуру йогые бисалгахам.

Иигэжэ гурбан удаа угуулэжэ, улэмжэ боди сэдьхэлые бисалгана. Тэрэ уедэ урда ургуулhан абаралай орон шара унгын гэрэл болон хайлажа, оорын хумэдхэ забhараар шэнгэхэдэ агшан зуура оорыгоо Богдо ламын дурэ хубираа гэжэ туhоолэнэ.

Би бол Бурхан бугэдын хуряангы Богдо лама гэhэн бурханлиг омогшолые оортоо туруулхэ ушартай.

Богдо ламада хубирhан оорын бэеэhээ гэрэл гэгээ гайхамшагтайгаар сасаржа байхые туhоолэнэ. Тэрэ гэрэл оршон тойрон сугларhан хамаг амитанда тудаhанаар тэды бухэнэй бохир буртагые арюудхажа бугэдэрээ Богдо ламада хубирна. Баhа гэрэл сасаржа hаба юртэмсые бухэлидоо арюудхаhанаар бэлгэ бэлигэй ордон харша болон хубирна.

Ундэhэн бисалгал

Ундэhэн бисалгалда 3 хэсэг бии.

          1. Цогшин (бисалгалай орон) иие урин залаха

2. Долоон гэшуутэ ургэл

          3. Хутаг гуйха зальбарал.

Просмотров: 80